Blog mầm non Hành trình đưa cuốn “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” vào sử dụng và tiến tới phát miễn phí trên toàn quốc ở Việt Nam nói một cách đơn giản chính là “thí điểm ở địa phương rồi nhân rộng ra toàn quốc”.
Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu đôi nét về hành trình triển khai phổ cập cuốn sổ này ở Việt Nam, cách nhận sổ miễn phí cũng như điểm qua một số nét nổi bật trong nội dung của cuốn sổ này.)
Dự án Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em của JICA
Cuốn sổ được đánh giá cao ở địa phương và thu hút sự chú ý của chính phủ Việt Nam
“Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” là công cụ giúp chăm sóc liên tục sức khỏe cho bà mẹ và trẻ nhỏ. Ở Việt Nam, ban đầu cuốn sổ này được đưa vào sử dụng tại các địa phương khó tiếp cận với các dịch vụ y tế như các tỉnh miền núi và đã được đánh giá cao về hiệu quả mà nó đem lại. Và cũng chính điều này đã thúc đẩy việc cuốn sổ này được phổ cập trên toàn quốc.
Mọi việc bắt đầu khi cuốn sổ này được tổ chức phi lợi nhuận của Nhật Bản phát miễn phí lần đầu tiên tại tỉnh Bến Tre vào năm 1998. Sau đó, cuốn sổ đã được chỉnh sửa lại nhiều lần để giúp các cán bộ y tế cũng như các bà mẹ sử dụng dễ dàng hơn cũng như đem lại hiệu quả cao hơn, và dần dần cuốn sổ đã được phổ cập trên toàn tỉnh. Tại Hà Giang, cuốn sổ này cũng đã bắt đầu được phát từ năm 2009.
Nhận thấy được tính ứng dụng cũng như hiệu quả của việc triển khai “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” ở hai tỉnh Bến Tre và Hà Giang, chính phủ Việt Nam đã chính thức đề nghị Nhật Bản hợp tác về kỹ thuật nhằm đưa cuốn sổ này vào sử dụng rộng rãi ở Việt Nam. Nhờ đó mà các hoạt động chuẩn hóa nội dung trong cuốn sổ này cũng như việc triển khai phát miễn phí trên toàn quốc đã được tiến hành.
Dự án triển khai “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” tại Việt Nam của JICA
Dự án triển khai “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” trên toàn quốc của JICA đã được tiến hành trong suốt 4 năm kể từ tháng 2/2011. Trong khuôn khổ của dự án này, 4 địa phương (gồm tỉnh Điện Biên, Hòa Bình, Thanh Hóa và An Giang) với những đặc trưng vùng miền khác nhau đã đưa cuốn sổ này vào sử dụng, từ đó dựa trên kinh nghiệm sử dụng thực tế cũng như hiệu quả đem lại, các đề mục cũng như nội dung sẽ được sửa đổi lại để phù hợp với thực trạng của Việt Nam và tiến tới phổ cập trên toàn quốc. Thời điểm kết thúc dự án cũng là lúc việc chuẩn hóa trên toàn quốc về mặt nội dung được hoàn thành.
Hiện tại, trong số 63 tỉnh thành ở Việt Nam, có 47 tỉnh thành nhận được hỗ trợ của JICA trong việc xúc tiến phổ cập “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em”. NChúng tôi sẽ giới thiệu cụ thể những hoạt động xúc tiến này trong phần 2 của loạt bài viết này. Còn sau đây, hãy cùng tìm hiểu một số nội dung đáng chú ý trong cuốn sổ này nhé.
Làm thế nào để được nhận “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em”?
1. Nhận sổ miễn phí
Cuốn sổ này không bán ngoài thị trường mà được phát miễn phí cho sản phụ tại hầu hết các tỉnh thành ở Việt Nam. Bởi vậy, nếu đang mang thai, bạn có thể nhận miễn phí cuốn sổ này tại các cơ sở y tế địa phương nơi mình sinh sống.
2. Sử dụng dịch vụ trực tuyến
Ngoài cách nhận sổ trực tiếp, bạn còn có thể sử dụng phiên bản trực tuyến của cuốn sổ tay này tại: http://sosuckhoe.com. Trong website, có các mục như “Thông tin”, “Địa phương”, “Sổ TDSKBMTE” (Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em), “Mẹ và bé”, “Sức khỏe sinh sản” với vô số thông tin hữu ích về mang thai, sinh và nuôi dạy con dành cho các ông bố bà mẹ do Bộ Y tế Việt Nam cung cấp.
Đặc biệt là trên Facebook của “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” cũng thường xuyên cập nhật những hoạt động mới nhất liên quan đến việc tiến hành phổ cập cuốn sổ này tại các tỉnh thành địa phương. Bên cạnh đó là các bài đăng về chăm sóc sức khỏe mà bạn có thể tham khảo nếu khó có điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế.
Có thể nói điều đáng chú ý nhất trong website này chính là mục “Sổ TDSKBMTE”. Tại đây, bạn có thể tải miễn phí về máy hoặc sử dụng phiên bản điện tử của cuốn sổ.
⑴ Truy cập vào đường link bên dưới để tải về và lưu vào máy hoặc đem in ra.
⑵ Truy cập vào đường link bên dưới, rồi đăng nhập bằng tài khoản Facebook, Twitter hoặc Google+ và sử dụng phiên bản điện tử.
Nếu tỉnh thành nơi bạn đang sống vẫn chưa phổ cập cuốn sổ này hoặc bạn chưa có điều kiện đi nhận sổ thì bạn có thể download trực tiếp từ website hoặc sử dụng phiên bản trực tuyến.
Điểm nổi bật của “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em”
Mặc dù đều là “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” nhưng nội dung trong cuốn sổ này lại được điều chỉnh theo tình hình của từng nước và mang những nét đặc trưng riêng của nước đó. Từ điểm này có thể thấy rằng JICA luôn tôn trọng nước tiếp nhận cuốn sổ trên tinh thần bình đẳng và học hỏi lẫn nhau.
< Các nội dung chính trong “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” >
“Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” được chia làm 4 chương chính:
Phần I: Thông tin cơ bản
Phần II: Chăm sóc thai nghén
Phần III: Chăm sóc trong đẻ, sau đẻ và chăm sóc sơ sinh
Phần IV: Chăm sóc sức khỏe trẻ em
Không chỉ dành riêng cho cán bộ y tế ghi chép mà cuốn sổ này còn có cả các mục, nội dung dành cho các bà mẹ có thể tự mình ghi chép, từ đó có thể theo dõi liên tục sức khỏe của mẹ và bé trong suốt quá trình từ khi mang thai, sinh con, sau sinh, chăm sóc sơ sinh và chăm sóc sức khỏe trẻ nhỏ.
Bên cạnh đó, mục ghi lại các số liệu và triệu chứng gặp phải trong mục ghi chép những nguy cơ có thể xảy ra còn được làm nổi bật với phần in màu vàng. Nhờ đó, không chỉ cha mẹ mà cả các cán bộ y tế cũng có thể dễ dàng lưu ý cũng như theo dõi tình hình của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đồng thời có thể can thiệp y tế kịp thời khi cần thiết.
“Phần cung cấp thông tin” gồm những thông tin về nuôi con bằng sữa mẹ, chăm sóc trẻ sơ sinh trong đó có chăm sóc rốn… với khá nhiều hình minh họa giúp người đọc dễ hiểu hơn.
Tận dụng “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em” để bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé
Cuốn sổ chính là công cụ giúp bạn có thể theo dõi liên tục sức khỏe của bản thân và con, bởi vậy bạn nên sử dụng hết chức năng của cuốn sổ này. Không những thế, khi con lớn lên, bạn cũng có thể tặng lại cuốn sổ này cho con như một cuốn sổ ghi chép về sự trưởng thành của bé.
Tại Nhật Bản, các ông bố bà mẹ không chỉ mang theo cuốn sổ này khi đưa con đi khám sức khỏe định kỳ hoặc tiêm phòng ở bệnh viện mà còn sử dụng để ghi chép các thông tin liên quan đến sự trưởng thành của con mình, rồi dán thêm ảnh của con vào và biến cuốn sổ này thành cuốn sổ ghi chép độc nhất vô nhị về quá trình trưởng thành của con.
Trên đây là một số điểm nổi bật của “Sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em”. Trong bài tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về quá trình phổ cập cuốn sổ này ở Việt Nam.
