Dưới đây là những chia sẻ của mình về hành trình đến với phương pháp Montessori cùng cô con gái tuổi lên 2 - bé Su Su. Mình hy vọng rằng sau câu chuyện này có thể giúp các bạn, những người đang đóng vai trò làm bố, làm mẹ như mình sẽ tìm ra con đường đúng nhất về phương pháp dạy con đúng cách.
Đối với bất cứ ai làm mẹ chắc hẳn đều quan tâm đến vấn đề “Giáo dục con như thế nào là tốt nhất”. Lần đầu tiên làm mẹ với bao sự bỡ ngỡ, trên giá sách của mình có không biết bao nhiêu cuốn nói về tâm lý của con và cách dạy con. Mình đọc đi đọc lại không sót một chữ nào.
Nhưng khi Su Su sinh ra thì mọi thứ hoàn toàn đảo lộn và mình không thể giữ được bình tĩnh như trong những cuốn sách đã dạy. Mình quyết định sẽ dạy con theo cách riêng của mình và đảm bảo con khôn lớn, khỏe mạnh và biết vâng lời tức là thành công.
Mình đã đến với phương pháp Montessori như thế nào?
Phương pháp Montessori là gì
Vào sáng chủ nhật hôm đó mình dẫn Su Su đến khu vui chơi. Lúc đến nơi giữ đồ, mình nhận túi bóng từ nhân viên và nhanh chóng cất giày dép của mình và Su Su để vào cổng. Lúc đấy ngay bên cạnh mình cũng có một cô bé chắc tầm cùng tuổi Su Su đang đi với mẹ. Nhưng cô bé đã tự nhận 1 túi bóng cho riêng mình, tự tháo dép và đưa cho mẹ.
Mình khá bất ngờ.
Tuy chỉ là một hành động nhỏ nhưng vô tình mình cảm nhận được một điều là “Những công việc đơn giản mà Su Su có thể tự làm thì mình chưa bao giờ hướng dẫn”. Hầu hết mình đều cố gắng làm thật nhanh để có thể nhanh chóng hoàn thành nhiều công việc khác và mình nghĩ “Su Su còn bé mà”.
Khi cho Su Su vào khu vui chơi và ngồi ở hàng ghế bên ngoài. Mình lấy điện thoại ra và gõ lên thanh công cụ tìm kiếm dòng chữ “Làm thế nào để giúp con tự lập khi còn bé”. Và trên màn hình hiện một list danh sách về phương pháp Montessori, lợi ích Montessori, Montessori dành cho các bé bao nhiêu tuổi,…
Hình như mình đã bỏ sót điều gì đó khá quan trọng khi dạy Su Su và mình tiếp tục đọc những khái niệm đầu tiên về phương pháp này.
Phương pháp Montessori là gì?
Đây là một phương pháp được sáng lập bởi Tiến sĩ người Ý có tên là Maria Montessori – chuyên gia trong lĩnh vực triết học, nhân văn học và giáo dục học. Montessori tập trung vào vấn đề thúc đẩy tiềm năng của trẻ và đào tạo dưới môi trường giáo dục thân thiện, cởi mở. Trong đó, giáo viên chỉ đóng vai trò vừa làm người hướng dẫn và vừa làm bạn cùng bé.
Đọc đến đây mình cảm thấy khá thú vị.
Vì từ trước đến nay, khi tìm trường cho Su Su mình thường quan tâm về cơ sở vật chất như thế nào, bố mẹ đã từng cho con học ở đấy phản hồi giáo viên có chăm sóc tận tình hay không? Và mình chưa đề cao quá nhiều về phương pháp giảng dạy của cô giáo.
Điểm nổi bật của phương pháp Montessori chính là tôn trọng cá tính riêng của trẻ, để bé được tự do nói ra những điều mình nghĩ và quan điểm riêng của mình. Cô giáo sẽ là người bạn đồng hành và chia sẻ những câu chuyện này cùng con. Điều này tạo nên sự phát triển tâm sinh lý tự nhiên cho trẻ và không bị gò bó vào bất cứ điều gì người lớn cảm thấy đúng.
Việc bé được tự do khám phá và học cách chia sẻ cảm xúc của bản thân sẽ giúp bé phát triển đồng đều về mặt não bộ. Khả năng thu nhận kiến thức cũng như hình thành kỹ năng xã hội từ sớm. Kỹ năng học tập độc lập, kỹ năng giao tiếp, tinh thần hợp tác và đoàn kết cũng được phát triển theo.
Su Su sẽ được học gì nếu theo phương pháp này
Sẽ có 5 lĩnh vực khác nhau và phương pháp Montessori sẽ giảng dạy đó là:
Thực hành cuộc sống - Phương pháp Montessori tại nhà
Bé sẽ được học những bài liên quan đến các công việc nhỏ để tự phục vụ cho chính bản thân của mình như là: tự lấy bát để chuẩn bị đồ ăn, tự cởi và mặc đồ, đánh răng, đi giày, cởi giày,… Ngoài ra bé còn được học làm những việc khác như lau bụi trên lá cây, tưới cây, lau bàn học hay những kệ nhỏ trong lớp.
Thông thường khi ở nhà mình rất ít khi hướng dẫn cho Su Su làm những công việc này. Vì nếu ai có con trong độ tuổi giống Su Su sẽ biết, những việc tưởng như là đơn giản như thế này nhưng khi chờ các bạn làm sẽ rất mất thời gian. Và cần rất nhiều sự kiên nhẫn từ bố mẹ.
Giác quan
Với phương pháp giảng dạy này, giáo viên sẽ dạy các bé thông qua các món giáo cụ trực quan để bé được thực hành nhiều giờ. Các bài tập dành cho các bé sẽ đảm bảo việc vận dụng đồng đều cả 5 giác quan để có thể phát triển toàn diện.
Ngôn ngữ
Phát triển ngôn ngữ là tiêu chí vô cùng quan trọng khi dạy cho bé theo phương pháp này. Tại những trường mầm non thông thường, đối với các bé chưa có khả năng nói rõ thì các cô giáo thường chỉ cố gắng để bé chơi một cách an toàn và học thêm được một số điều cơ bản như học màu sắc, học số là đủ. Ít khi nào ngồi xuống và trò chuyện cùng bé.
Thực ra việc nói chuyện nhiều với bé vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển ngôn ngữ. Có người đối thoại cùng sẽ kích thích bé nói được nhanh hơn và học cách diễn đạt suy nghĩ của mình. Vì thế, với phương pháp này ở tại lớp giáo viên đã được đào tạo bài bản và luôn duy trình việc trò chuyện cùng các bé.
Toán học
Với phương pháp Montessori Bé được làm quen với các biểu tượng các con số thông qua việc nhận biết bằng hình ảnh, âm thanh hay những trò chơi tương tác của giáo viên cùng các bạn nhỏ. Việc nắm được những con số sẽ là nền tảng để bé có thể học được các phép toán như cộng, trừ, nhân, chia.
Văn hóa
Bé sẽ được học những nội dung liên quan đến lịch sử, âm nhạc, đất nước, các loài động vật,… Quá trình này sẽ được chuyển thể thành câu chuyện hay những trò chơi cho bé, hoặc những hoạt động dã ngoại ngoài trời.
VD như: Hoạt động dã ngoại “Phiên chợ tết xưa”
----------------------
Su Su năm nay vừa tròn 2 tuổi và lúc đầu mình chưa quyết định cho con đi học, bởi một phần mình bán hàng tại nhà và cũng có nhiều thời gian. Hơn nữa phần lớn là mình muốn tự tay chăm sóc con trong những giai đoạn con chưa có nhiều khả năng tự bảo vệ mình.
Sau một thời gian suy nghĩ thì mình quyết định cho Su Su đi học tại một trường mầm non trong thành phố chuyên giảng dạy theo phương pháp này. Mỗi lớp sẽ có 20 bé và 3 cô giáo. Có một điều mình khá hài lòng đó là Su Su sẽ được học thực hành những công việc hằng ngày như quét nhà, dọn bát của mình khi bắt đầu ăn và khi ăn xong,... Bên cạnh đó cô thường xuyên tổ chức các buổi học làm bánh và các buổi đi dã ngoại ngoài trời.
Có một số nguyên tắc mình cần đồng hành cùng Su Su đó là
Sau hơn 3 tháng cho con đi học, mình trải qua không biết bao nhiêu cảm xúc. Vui có, buồn có, lo lắng có, hạnh phúc có, ngạc nhiên có. Mình không nghĩ rằng, khi con đi học mọi thứ lại thay đổi nhiều đến như thế. Tuy nhiên, để con phát triển tốt bản thân mình cũng cần phải thay đổi cùng con mỗi ngày. Có một số điều mình rút ra được đó là:
Tôn trọng và không áp đặt
Bắt đầu từ giai đoạn 1 tuổi trở lên, trẻ bắt đầu thể hiện rõ ra là mình thích gì và không thích cái gì. Tính cách của bé sẽ dần được hình thành rõ nét trong những giai đoạn đầu đời này. Và việc tôn trọng bé, không áp đặt suy nghĩ cá nhân là một việc rất quan trọng để bé hình thành nhân cách.
Bố mẹ nên thường xuyên trao đổi và hỏi bé những điều đơn giản như: “Hôm nay con thích mặc váy nào?’ và để cho bé tự chọn lựa thay vì bạn đã chọn sẵn một chiếc váy cho bé. Hoặc nếu bạn đã lỡ chọn sẵn những nếu bé không thích đôi lúc cũng không nên quá áp đặt rằng: “Hôm nay con phải mặc chiếc váy đấy?”
Hãy dành sự yêu thương nhẹ nhàng cho bé và tôn trọng ý kiến riêng của con mọi lúc mọi nơi.
Dạy bé tự lập
Đây chính là điều mà trong 2 năm này mình luôn bị bỏ sót đó là dạy cho Su Su biết cách tự lập. Để Su Su biết tự lập thì không có cách gì khác ngoài việc mình tạo ra môi trường và tình huống để con có thể được làm điều đó.
Như vậy sẽ giúp con dễ dàng hiểu được vấn đề nhanh hơn thông qua quá trình tự làm và tự khám khá. Những gì các con tự mình thực hiện sẽ dễ đi sâu vào trí nhớ hơn và việc mình chỉ hướng dẫn và kể qua các câu chuyện.
Đơn giản như những việc xếp đồ cùng mẹ, dọn bát cùng mẹ hoặc để Su Su tự đánh răng và tự lựa chọn những gì mang tính cá nhân. Theo thời gian, những điều tưởng chừng như nhỏ nhặt này sẽ hình thành nên thói quen của trẻ.
Kiên nhẫn - Bé thực hành với Montessori
Kiên nhẫn là điều mình luôn thiếu từ khi Su Su sinh ra. Khi cho con đứng cùng một người bạn khác lúc đấy mình mới thực sự cảm nhận được sự khác biệt giữa phong cách dạy con của hai người mẹ.
Nếu bạn kiên nhẫn với con hơn và dành nhiều thời gian để bé có cơ hội được tự mình làm mọi thứ thì bản thân bé sẽ học được cách tự lập. Không cần quá nhiều sự hướng dẫn từ người lớn.
Mình nhớ có một hôm sau khi đi siêu thị về, vị trí của Su Su trên xe luôn là ghế bên tay phải cạnh mình. Như thường lệ mình nhanh chóng bước ra cửa và chạy sang bên kia để bế Su Su xuống. Nhưng khi mở cửa ra, thật bất ngờ Su Su đã bảo mình rằng:
"Mẹ để con tự xuống"
Rồi cái thân hình bé tí đáng yêu đấy bắt đầu mò mẫm cách xoay người bước xuống làm thế nào để an toàn nhất.
Đâu đấy cũng mất 3 phút thì Su Su xuống được xe và khuôn mặt vui vẻ hơn trông thấy, cứ như là cô bé vừa làm được một điều gì đấy vô cùng to lớn. Chứ bình thường, chưa đầy 10s mình đã có thể làm xong việc đưa Su Su xuống xe.
Nhưng thực sự rằng, khi đã trải qua nhiều câu chuyện cùng con mình đã hiểu ra rằng việc kiên nhẫn với con hơn một chút sẽ giúp bé có thêm một trải nghiệm trong cuộc sống này. Nhờ kiên nhẫn hơn một chút mà mình đã có cơ hội được thấy cái biểu cảm như vửa bảo vệ được thế giới của con.
Phần kết
Đến thời điểm mình đang chia sẻ những dòng cảm xúc này tới mọi người, cô con gái của mình đã có 1 năm tròn trĩnh tới trường. Một năm vừa qua đối với mình thực sự là một năm vô cùng đặc biệt. Không phải là thành công trong công việc hay mua được một cái gì đấy lớn lao, mà là cô con gái của mình đã khôn lớn hơn với nhiều trải nghiệm thú vị. Và hạnh phúc hơn là mình đã làm được điều gì đấy đối với Su Su.
Thực sự cảm ơn buổi đi chơi ngày hôm đấy để mình biết đến 4 từ: “Phương pháp Montessori”. Nếu bạn đang loay hoay không biết sẽ hướng con đi theo phương pháp học nào, thì đây sẽ là một lựa chọn để những ai đang làm mẹ giống mình suy nghĩ. Ngoài việc cho con học tại trường, các mẹ hoàn toàn có thể áp dụng phương pháp Montessori tại nhà cho bé nhé.
Cảm ơn mọi người đã lắng nghe!
Xem thêm: Mua đồ chơi giáo dục Montessori cho bé ở đâu giá tốt tại HCM
